Thị trường dầu thô 3 tháng đầu năm 2025 luôn chìm trong bất ổn và dự báo còn kéo dài

Thị trường dầu thô năm nay đang bị bao trùm bởi sự bất ổn do chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump và căng thẳng địa chính trị leo thang.
 

Các nhà kinh tế dự báo giá dầu sẽ dao động trong khoảng 65-83 USD/thùng, thậm chí có thể lên tới 117 USD/thùng trong năm nay.

Dù Malaysia đã trở thành nước nhập khẩu ròng dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ từ năm 2022, các chuyên gia tin rằng nước này có thể kiểm soát được áp lực lạm phát. Họ cho rằng giá cả tăng chủ yếu do Chính phủ nước này điều chỉnh chính sách trợ giá nhiên liệu, hơn là do giá dầu thế giới.

Ông Mohd Afzanizam Abdul Rashid, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Muamalat Malaysia, nhận định giá dầu Brent năm 2025 có thể duy trì ở mức 73 USD/thùng.

Ông cho biết thị trường dầu thô vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro, đặc biệt là chính sách thuế quan của chính quyền Trump và căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông và Ukraine.

Về nguồn cung, sản lượng dầu từ các nước ngoài OPEC, đặc biệt là Mỹ, dự kiến vẫn ở mức cao. Sản lượng dầu thô của Mỹ tiếp tục tăng, đạt 13,6 triệu thùng/ngày vào ngày 7/3/2025, chủ yếu nhờ vào dầu đá phiến.

Ngoài ra, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự báo nguồn cung dầu thô sẽ vượt cầu khoảng 1 triệu thùng/ngày, do sản lượng của các nước ngoài OPEC tăng và việc OPEC+ dỡ bỏ cắt giảm sản lượng.

“Tình hình khá phức tạp: Nguồn cung dư thừa có thể kìm hãm đà tăng giá dầu, nhưng căng thẳng địa chính trị lại hỗ trợ giá dầu duy trì ở mức cao”, ông Afzanizam nói. Do đó, theo ông, giá dầu thô không phải là yếu tố chính gây lạm phát tại Malaysia, mà vấn đề nằm ở chính sách trợ giá nhiên liệu. “Khoảng cách giữa giá thị trường và giá nhiên liệu trợ giá hiện nay rất lớn. Vì vậy, cơ chế điều chỉnh trợ giá sẽ đóng vai trò quan trọng trong xu hướng lạm phát sau khi chính sách này được thực hiện”, ông nhấn mạnh.

Giá dầu thô có xu hướng giảm trong năm 2025

Chuyên gia kinh tế của MARC Ratings Bhd, ông Ray Choy, dự báo giá dầu thô sẽ giảm trong năm nay, chủ yếu do nguồn cung tăng và nhu cầu suy yếu. Ông giữ nguyên dự báo giá dầu dao động trong khoảng 65-75 USD/thùng, thấp hơn mức trung bình 80 USD/thùng của năm 2024.

Theo ông, các yếu tố chính ảnh hưởng đến xu hướng này bao gồm việc OPEC+ nới lỏng hạn chế sản lượng và chính sách mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump. “Chính quyền Trump có quan điểm ủng hộ khai thác dầu, điều này có thể thúc đẩy nguồn cung, từ đó gây áp lực giảm giá”, ông Choy nhận định.

“Về phía nhu cầu, tốc độ tăng trưởng có khả năng chững lại, do các điều kiện thương mại toàn cầu trở nên khó khăn hơn, đặc biệt khi Mỹ có thể áp dụng các chính sách bảo hộ thương mại. Dù rủi ro địa chính trị hay gián đoạn nguồn cung bất ngờ có thể gây biến động, nhưng nhìn chung, xu hướng giá dầu năm 2025 vẫn nghiêng về mức thấp trong phạm vi dự báo”, ông nói.

“Với triển vọng giá dầu giảm, chúng tôi không thấy nguy cơ lạm phát tăng cao do giá dầu. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Malaysia năm 2025 được dự báo ở mức 2,6%, trong tầm kiểm soát”, ông Choy cho biết.

Chuyên gia kinh tế cấp cao của OCBC Bank khu vực ASEAN, bà Lavanya Venkateswaran, cho rằng lạm phát tại Malaysia ít chịu ảnh hưởng từ giá dầu toàn cầu nhờ vào chính sách trợ giá xăng RON95. “Chúng tôi dự đoán Chính phủ sẽ điều chỉnh giá xăng RON95 một lần vào tháng 7/2025, với mức tăng khoảng 20-25%. Tuy nhiên, cơ chế này có thể không phản ánh trực tiếp biến động giá dầu thế giới. Nếu Chính phủ quay lại cơ chế điều chỉnh giá tự động cho xăng RON95, khi đó tác động của giá dầu toàn cầu đến lạm phát sẽ rõ ràng hơn”, bà nhận xét.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Shan Saeed cho rằng dự báo thị trường dầu năm 2025 vẫn chịu tác động lớn từ yếu tố địa chính trị và kinh tế vĩ mô, với nhiều biến số bên ngoài ảnh hưởng đến giá dầu và động lực thị trường.

Dự báo cú sốc giá dầu năm 2025

Chuyên gia kinh tế toàn cầu của Juwai IQI, ông Shan Saeed, cảnh báo rằng thị trường dầu có thể trải qua cú sốc giá trong năm 2025, tương tự giai đoạn những năm 1970, khi rủi ro địa chính trị ngày càng khó lường, đặc biệt là tình hình căng thẳng ở Biển Đỏ và Gaza.

“Lịch sử có thể lặp lại khi thị trường tiếp tục trong trạng thái lo ngại. Lấy ví dụ giai đoạn 1973-1974: Vào tháng 10/1973, dầu chỉ có giá 2,90 USD/thùng, nhưng đến tháng 1/1974 đã vọt lên 11,65 USD/thùng và tiếp tục tăng lên 13 USD/thùng vào tháng 3/1974”, ông nói.

Ông Shan giữ nguyên dự báo giá dầu dao động trong khoảng 83-117 USD/thùng, dựa trên nhiều yếu tố như thuế quan thương mại, xung đột thương mại giữa các quốc gia, nhu cầu dầu tăng từ Trung Quốc, châu Phi và ASEAN, căng thẳng ở Biển Đỏ, xung đột tại Gaza và Yemen, cũng như các lệnh trừng phạt đối với Iran.

“Thị trường năng lượng chưa thể ổn định trong thời gian ngắn và vẫn sẽ ở trạng thái biến động mạnh với nhiều bất ổn. Nguy cơ cú sốc giá dầu là hoàn toàn có thể xảy ra khi hàng loạt yếu tố toàn cầu tác động đến kinh tế thế giới. Hiện tượng backwardation có thể quay trở lại với thị trường dầu”, ông nhận định.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế ASEAN của OCBC, ông Jonathan Ng, cho biết giá dầu Brent và dầu WTI từ đầu năm đến nay trung bình lần lượt ở mức 75,3 USD/thùng và 71,9 USD/thùng. Các con số này sát với dự báo của OCBC, vốn kỳ vọng giá dầu Brent và WTI sẽ trung bình ở mức 74,2 USD và 70,7 USD/thùng trong quý 1/2025. Tuy nhiên, ông Ng cho biết ngân hàng đang nhận thấy một số rủi ro giảm đối với dự báo này, chủ yếu do nguồn cung từ OPEC+ có thể tăng lên kể từ quý 2/2025.

Các yếu tố có thể ảnh hưởng giá dầu

Theo chuyên gia kinh tế Jonathan Ng từ OCBC ASEAN, có 3 yếu tố chính có thể gây áp lực giảm giá dầu trong thời gian tới:

- Triển vọng ngừng bắn giữa Nga và Ukraine: Nếu hai bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn, phương Tây có thể dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với dầu Nga. Điều này sẽ mở đường cho dầu Nga quay trở lại thị trường toàn cầu, gia tăng nguồn cung.

- Căng thẳng thương mại leo thang: Sự phân mảnh trong thương mại quốc tế có thể làm chậm lại tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Điều này kéo theo nhu cầu tiêu thụ hàng hóa suy giảm, trong đó có dầu mỏ.

- Nguồn cung dầu có thể gia tăng trở lại: Khi nhu cầu dầu giảm, lượng dự trữ dầu toàn cầu có thể tăng mạnh hơn so với dự báo ban đầu của OCBC. Điều này tạo ra áp lực giảm giá dầu trong dài hạn.

Mặc dù có nhiều yếu tố gây áp lực giảm giá dầu, ông Ng cho rằng vẫn có những rủi ro khiến giá dầu đi lên: Trung Quốc phục hồi mạnh hơn dự kiến, đẩy nhu cầu tiêu thụ dầu tăng cao. OPEC+ có thể tạm dừng hoặc đảo ngược kế hoạch tăng sản lượng dầu. Trong khi đó, căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông lại leo thang, gây gián đoạn nguồn cung.

Vị thế dầu mỏ của Malaysia và áp lực cân đối ngân sách

Chuyên gia kinh tế Mohd Afzanizam Abdul Rashid nhận định: Malaysia đã thâm hụt thương mại dầu mỏ liên tiếp 3 năm kể từ 2022, tức là nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu.

Năm 2024, thâm hụt thương mại dầu khí đạt 40,9 tỷ RM, với nhập khẩu 184,6 tỷ RM và xuất khẩu 143,7 tỷ RM. Điều này có nghĩa Malaysia đã trở thành quốc gia nhập khẩu ròng dầu mỏ.

“Do đó, Chính phủ cần đẩy mạnh chính sách cắt giảm trợ cấp nhiên liệu, nhằm kiểm soát cán cân tài khóa và đảm bảo chỉ những nhóm thực sự cần thiết mới nhận được hỗ trợ”, ông Rashid kết luận.