Giá xăng tăng "khủng": Kìm quá mạnh buộc phải bung "sốc"

Việc giá xăng dầu không được điều chỉnh theo quy luật thị trường đã tạo ra "cú nén" khiến giá xăng tăng khủng sau khi quỹ bình ổn xăng dầu đã "cạn".

Giá xăng dầu tại Việt Nam hiện điều chỉnh giá theo chu kỳ 15 ngày một lần. Theo chuyên gia xăng dầu, với chu kỳ dài như vậy, giá xăng dầu trong nước điều chỉnh không theo nhịp tăng giảm từng ngày của giá xăng dầu thế giới.

Để giữ được ổn định thị trường và giữ mục tiêu lạm phát dưới 4%, Liên bộ Tài Chính - Công Thương đã sử dụng đến quỹ bình ổn xăng dầu. Đặc biệt vào thời điểm tháng 3.2019, trong bối cảnh giá điện được điều chỉnh tăng 8,36%, quỹ bình ổn xăng dầu đã được chi "kịch sàn": 2.801 đồng/lít với xăng E5 và 2.061 đồng/lít với xăng xăng RON95.

Trong bối cảnh đó, hàng loạt các doanh nghiệp cho biết họ đã rơi vào tình trạng âm quỹ bình ổn lên tới hàng trăm tỉ đồng.

Cụ thể, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, trước thời điểm 15h00 ngày 17.4, quỹ bình ổn giá xăng dầu hình thành tại Petrolimex là âm 240 tỉ đồng. Theo số liệu từ Petrolimex, tính từ tháng 2.2019 đến nay, quỹ bình ổn giá xăng dầu tại đây đã sử dụng tới 2.000 tỉ đồng.

Tập đoàn PVOil cũng thông báo âm gần 500 tỉ đồng quỹ bình ổn xăng dầu.

Người phát ngôn bộ Công Thương, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng thừa nhận trong cuộc họp báo thường kỳ của bộ (ngày 5.4) rằng không muốn tồn tại quỹ bình ổn giá xăng dầu, tốt nhất là nên bỏ quỹ này đi để giá xăng dầu vận hành theo thị trường.

"Tuy nhiên, thời điểm hiện nay, thị trường xăng dầu vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo đúng bản chất thị trường, vẫn còn có sự điều hành của nhà nước, nên vẫn cần thiết phải có quỹ bình ổn", Thứ trưởng Hải nói.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia xăng dầu cho rằng, khi quỹ bình ổn còn ít, khó tránh khỏi tình huống giá xăng dầu sau khi bị kìm quá mạnh buộc phải bung ra tăng "sốc". Quỹ bình ổn giá nên dự phòng cho những lúc khác quan trọng hơn trong năm, nhất là cuối năm, hoặc sau khi tăng giá điện theo lộ trình.

Thực tế đã chứng minh, giá xăng trong nước liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay. Tình từ ngày 16.1 đến 2.5, sau nhiều lần giữ bình ổn, giá xăng RON95 đã tăng 4.587 đồng/lít, xăng E5 tăng 4.416 đồng/lít.

Nỗi lo giá từ chuyện điều hành "giật cục"

Với mức tăng "sốc" trong các kỳ điều chỉnh gần đây, nguy cơ lạm phát và việc giá cả trong các lĩnh vực khác rục rịch lên theo là điều mà nhiều chuyên gia đã dự đoán.

Chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng, trong bối cảnh 2 mặt hàng thiết yếu là xăng và điện đồng loạt tăng giá thì việc "té nước theo mưa" là điều rất khó tránh khỏi. Từ mớ rau, lạng thịt cho đến cân gạo... sẽ tăng.

Giá xăng tăng cũng đang gây tác động lớn đến các doanh nghiệp vận tải, bởi lẽ, giá xăng chiếm khoảng 35-40% chi phí vận tải. Ông Tạ Long Hỷ, Chủ tịch Hiệp hội taxi TPHCM cho biết dù hiện tại các doanh vận tải chưa tăng giá cước nhưng nếu giá xăng tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới thì "đây là việc khó tránh khỏi".

Trong bối cảnh này, nhiều chuyên gia dự đoán, để giữ được mục tiêu lạm phát dưới 4% như Quốc hội đã đề ra là điều không dễ.

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, so với tháng trước, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4.2019 tăng 0,31%, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính có 9 nhóm hàng tăng giá: Nhóm giao thông có mức tăng cao nhất, tăng 4,29%; nhà ở, điện nước và vật liệu xây dựng tăng 0,6%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,15%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,11%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,1%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,08%; may mặc, mũ nón, giầy dép tăng 0,06%; giáo dục tăng 0,05%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,01%.

Phân tích về các nguyên nhân làm tăng CPI tháng 4.2019, Tổng cục Thống kê nhấn mạnh vào nguyên nhân chính của 2 đợt tăng giá xăng dầu trong tháng 4.2019.

Nguồn: http://cafef.vn